![]() | |
Math | damwaith gwaith mwyngloddio ![]() |
---|---|
Nifer a laddwyd | 439 ![]() |
Daearyddiaeth | |
Lleoliad | Glofa Universal ![]() |
Gwlad | ![]() |
Cyfesurynnau | 51.6114°N 3.2813°W ![]() |
Cod OS | SP806757 ![]() |
![]() | |
Cyfnod | 14 Hydref 1913 ![]() |
Tanchwa Senghennydd oedd y drychineb waethaf yn hanes y diwydiant glo yng ngwledydd Prydain. Digwyddodd ym Mhwll Lancaster, Glofa'r Universal, ym mhentref glofaol Senghennydd, Sir Forgannwg. Digwyddodd y drychineb ar 14 Hydref 1913. Collodd 439 o ddynion a bechgyn y pwll eu bywydau a hynny ar doriad gwawr. Roedd hyn yn dilyn tanchwa cynharach, ar 24 Mai 1901, pan laddwyd 81 o ddynion.
Y ffrwydrad yw'r ddamwain cloddio gwaethaf yng Nghymru erioed.[1][2] Roedd yn cynhyrchu glo ar gyfer peiriannau stêm neu ager, yn bennaf, ac roedd ynddo lawer o losgnwy (methan ac ocsigen gan fwyaf), nwy frwydrol iawn.
Yn yr ymchwiliad a ddilynodd y tanchwa, dywedwyd i'r rheolwr Edward Shaw a'r perchnogion fod yn esgeulus. Dirwywyd Shaw £24 a'r cwmni £10. Mae hyn yn cyfateb a gwerth bywyd o 5 ceiniog y person.
© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search